Svaki od pet nacionalnih parkova Srbije dobiće 2012. poseban zakon koji će na bolji način regulisati granice, zaštitu, ulaganje i razvoj tih prirodnih dobara, izjavila je pomoćnica ministra životne sredine Danica Baćanović.
„Cilj izmene dosadašnje zakonske regulative koja je, kroz jedan zakon uređivala postojanje nacionalnih parkova, jeste da se omogući efikasniji razvoj tih područja i bolja zaštita prirodnih resursa, biljnih i životinjskih vrsta“, rekla je ona agenciji Beta.
Baćanović je kazala da će nove zakone dobiti nacionalni parkovi Tara, Šar-planina, Fruška gora, Kopaonik i Đerdap i ukazala da je svetska praksa da svaki nacionalni park ima svoj zakon.
Ona očekuje da će zakoni, za koje je studije zaštite izradio Zavod za zaštitu prirode Srbije, biti doneti u prvoj polovini 2012. godine.
„Svaki od zakona ima neku specifičnost koja propisuje zaštitu za određeno područje, ali oni ne bi trebalo da sputava ekonomski razvoj lokalnih samouprava na čijim se teritorijama nalaze ta zaštićena prirodna dobra“, kazala je ona i dodala da taj razvoj mora da bude usklađen sa merama zaštite.
Fruška gora jedino mesto u Srbiji gde su aktivna gnezda orla-krstaša
Baćalović je navela da će zakoni biti precizni u pogledu granica zaštite nacionalnih parkova, odnosno, doneće se detaljne katastarske mape koje će ih potpuno definisati.
Zajedničko za sve zakone biće to što će nacionalnim parkovima i dalje upravljati javna preduzeća, a jednake će biti i kazne za prekršioce zakona.
U svim nacrtima zakona navedeno je da će preduzeća koji prekrše propise, plaćati od 500.000 do dva miliona dinara, odgovorna lica u firmi plaćaće od 250.000 do 500.000 dinara, a građani mogu biti kažnjeni sa 25.000 do 150.000 dinara ili kaznom zatvora do 30 dana.
Najveći nacionalni park u Srbiji je Đerdap, koji se na granici s Rumunijom prostire na 63.680 hektara. Nazivaju ga i rečnim nacionalnim parkom, jer njegov znatan deo čini reka Dunav.
Najatraktivniji deo tog parka, koji je za nacionalni proglašen 1974. godine, je Đerdapska klisura Dunava, najduža i najveća klisura-probojnica Evrope. Nacionalni park Đerdap naseljava više od 1.100 biljnih vrsta, 150 vrsta ptica, vidra, medved, ris, šakal, divokoza, srna i jelen.
Najstariji nacionalni park Srbije – Fruška gora, najdominantnije uzvišenje u Vojvodini, za nacionalni park proglašen je 1960. godine.
Prostire se na 26.672 hektara. Floru Fruške gore čini oko 1.500 biljnih vrsta, među kojima više od 40 ima status prirodnih retkosti Srbije.
Faunu te planine čine zaštićene vrste insekata, 14 vrsta vodozemaca i gmizavaca na „Crvenoj listi“ ugroženih vrsta i oko 211 vrsta ptica. Fruška gora za sada je jedino mesto u Srbiji gde su aktivna gnezda orla-krstaša, najugroženije vrste sa svetske „crvene liste“.
U kanjonima Tare i tragovi praistorijske, antičke, rimske i vizantijske kulture
Tu su i spomenici kulture, među kojima 16 pravoslavnih manastira sagrađenih od 15. do 18. veka.
Nacionalni park Kopaonik zaštićen je 1981. godine na površini od 11.824 hektara. U flori Kopaonika do sada je opisano više od 1.500 biljnih vrsta, a u nacionalnom parku su 91 endemična i 82 subendemične biljne vrste.
Na najvišim staništima Kopaonika živi i živorodni gušter koji naseljava samo najviše planine Evrope, suri orao, planinska ševa, krstokljun. Kopaonik je i najpoznatiji skijaški centar Srbije.
Nacionalni park Tara površine je 19.200 hektara i zahvata najveći deo istoimene planine na krajnjem jugozapadu Srbije. Pod režimom zaštite je od 1981. godine.
To područje po raznovrsnosti i očuvanosti ekosistema spada u najbogatija i najvrednija šumska područja Evrope. Ima više od 1.000 biljnih vrsta od kojih je oko 20 endemičnog karaktera, a među njima je i Pančićeva omorika.
Obronci Tare su i stanište za više od 100 vrsta ptica i 24 vrste sisara, od kojih je 17 zaštićeno, kao prirodna retkost. U kanjonima Tare su i tragovi praistorijske, antičke, rimske i vizantijske kulture.
Na jugu Srbije, duž granice sa Makedonijom, prostire se Nacionalni park Šar-planina na površini od 39.000 hektara koji je zaštićeno dobro postao 1986. Šar-planina ima oko 2.000 biljnih vrsta i 20 lokalnih.
U Nacionalnom parku Šar-planina živi 147 vrsta leptira, 45 vrsta vodozemaca i gmizavaca, oko 200 vrsta ptica i 32 vrste sisara, što ga čini jednim od faunom najbogatijih područja Evrope.
Nacrti zakona o nacionalnim parkovima su na sajtu Ministarstva životne sredine.
Last modified: 05/01/2012
